Noordmolen Twickel
De Noordmolen op landgoed Twickel is een watermolen van meer dan 650 jaar oud en Twickels oudste bezit. Ooit een dubbele watermolen in de Oelerbeek aan de rand van de Deldeneresch, aangekocht in 1347. Hier wordt olie geslagen uit lijnzaad (vlaszaad). Door de eeuwen heen is de molen verschillende malen gerestaureerd. Vanaf 1990 houden vrijwilligers de molen in bedrijf.
Tijdens de openingstijden is de molen in werking en wordt er olie geslagen. De molenaars geven daarbij tekst en uitleg over onder andere de hieronder beschreven bedrijfsgangen.
Grote restauratie↵
In 2006 was wederom een grote restauratie noodzakelijk. Niet alleen de molen, maar ook het molenrad, de kademuren en brug waren aan renovatie toe. Daarnaast moest er vanwege de Arbowet een molenaarshuis worden bijgebouwd. Dit verblijf is zo veel mogelijk volgens de oude technieken, die bij de molenbouw werden toegepast, opgetrokken. Dit zeer grote renovatieproject kon mede dankzij Europese subsidie (Leader+) gerealiseerd worden. Een overzicht van de restauraties is te vinden op de website van de Noordmolen.
In 2017 is het oude ambacht van molenaar is door UNESCO erkend als Cultureel Immaterieel Erfgoed.
Gratis toegang
Een vrijwillige bijdrage voor de instandhouding van de molen wordt op prijs gesteld. De Noordmolen wordt geheel door vrijwilligers gerund, ontvangt geen structurele subsidie en zijn mede afhankelijk van donateurs, iedere donatie is welkom. Vanaf € 5,- kun je al donateur worden!
Kom kijken!
Vind je het leuk om te zien hoe in Noordmolen Twickel al meer dan 650 jaar olie wordt geslagen en daarbij tekst en uitleg te krijgen van de molenaars? Kom dan eens langs. Combineer je bezoek met een wandeling over het prachtige landgoed Twickel. Routebeschrijvingen zijn bij de Tourist Info, Bezoekerscentrum Twickel en in de molen verkrijgbaar.
Olie slaan uit lijnzaad
Het slaan van lijnzaad uit olie vindt plaats in drie bedrijfsgangen (zie bovenstaande foto’s).
De eerste bedrijfsgang is het kneuzen van het lijnzaad, dit gebeurt op de kollergang. De kollerstenen (kantstenen) kneuzen het lijnzaad tot zaadmeel. De strijker strijkt het weg spattende zaad weer onder de kollerstenen. Is het zaad voldoende gekneusd, dan laat de molenaar de afloper zakken en opent hij de schuif, waarmee het zaadmeel in de meelbak valt.
De tweede bedrijfsgang is het verwarmen van het zaadmeel. Dit verwarmen gebeurt op de vuister. Dit is een uit zandsteen opgebouwde vuurhaard afgedekt met een stalen plaat. Hierop ligt een bodemloze pan waarin het zaadmeel wordt verwarmd tot circa 40 graden. Als het meel is opgewarmd schuift de molenaar de pan met de inhoud over de trechters, waarna het meel in de twee opgehangen buulen (zakken) valt.
De derde bedrijfsgang is het slaan van olie. Dit olie slaan vindt plaats op de persbank (slagbank). De buulen worden hier tussen een persplank gelegd en daarna in de persbank geplaatst. Door middel van een hei valt de beitel naar beneden waardoor de olie uit de buul wordt geperst. Tijdens de openingstijden is de molen in werking en wordt er olie geslagen. De molenaars geven daarbij tekst en uitleg over onder andere de hier boven beschreven bedrijfsgangen.
Tip! Koop je een flesje lijnzaadolie, dan krijg je een uniek informatieboekje cadeau met informatie over de Noordmolen en een aantal recepten.
Categorieën